Σίγουρα μια από αυτές τις έννοιες τις έχετε ακούσει αλλά δεν θα πιστεύατε ότι εξακολουθούν να υπάρχουν στη Ελληνική πραγματικότητα. Τι και αν λέμε ότι ζούμε στην Κοινωνία της Πληροφορίας , πολύ ακόμα Έλληνες από όλο το φάσμα των ηλικιών παραμένουν πληροφορικά αναλφάβητοι.

Ο πληροφορικός αναλφαβητισμός είναι η άγνοια όλων εκείνων των γνώσεων ή των δεξιοτήτων οι οποίες εξασφαλίζουν την αποτελεσματική συμμετοχή μας στις καθημερινές δραστηριότητες μιας σύγχρονης τεχνολογικά κοινωνίας. Αν αναλογιστούμε την αύξηση των χρηστών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης καθώς και την χρήση υπολογιστών σε όποια μορφή και αν έχει, pc , laptop, tablet ή smartphone τότε γιατί ακόμα υπάρχει το φαινόμενο του Πληροφορικού Αναλφαβητισμού;

Πληροφορικός Αναλφαβητισμός

Ας πάρουμε τα πράγματα όμως από την αρχή. την δεκαετία του 80 η ύπαρξη ενός υπολογιστή σε ένα Ελληνικό σπίτι ήταν κάτι αντίστοιχο με την ύπαρξη ενός πιάνου τον 18ο και 19ο αιώνα. Ο υπολογιστής θεωρείτο ένα μέσο πολυτέλειας που λόγω του υπέρμετρου κόστους απόκτησης ήταν ελάχιστοι αυτοί που διέθεταν. Βέβαια σε αυτό συντελούσε και το "αφιλόξενο" περιβάλλον του τότε λογισμικού και λειτουργικού συστήματος (DOS). 

Με την ραγδαία ανάπτυξη των τεχνολογιών (υλικού και λογισμικού) και του διαδικτύου στην δεκαετία του 90 τα πράγματα άλλαξαν ροή αφού όλο και περισσότερα Ελληνικά σπίτια έβαλαν στην ζωή τους ένα υπολογιστή.

Όμως στη χρήση του παρέμεινε η νοοτροπία ότι ένας υπολογιστής ήταν ένα προϊόν πολυτέλειας, αφού ο μέσος Έλληνας ακόμα πίστευε ότι αποτελούσε ένα ακριβό "παιχνίδι" ή ένα προϊόν που ανέβαζε το κοινωνικό του στάτους, όπως ένα καινούριο αυτοκίνητο ή μια νέα κατοικία. 


Αυτή η ιδέα παρέμεινε και στην δεκαετία του 2000 με την  τεχνολογική "έκρηξη" των smatphones. Η απόκτηση ενός υπερ- τηλεφώνου αποτελούσε απλά ένα μέσο βελτίωσης της προβαλλόμενης "εικόνας" του κατόχου του, ένα μέσο απόδοσης ενός υποτιθέμενου "κύρους" ενώ ήταν ελάχιστοι αυτοί που το είχαν πραγματικά ανάγκη στην καθημερινή ζωή.

 Τα αίτια βέβαια μιας τέτοιας συμπεριφοράς και η αγνόηση της πληροφορικής ήταν βαθύτερα, με τις ρίζες τους να βρίσκονται βαθιά μέσα τόσο  στο κοινωνικό και οικονομικό πλαίσιο όσο και στο πολιτικό.
Η επιμονή στην ανάπτυξη των "φυσικών" επιχειρήσεων και η επικέντρωση τους στην διαπροσωπική επικοινωνία και όχι στην εξωστρέφεια και στην ανάπτυξη της "ηλεκτρονικής οικονομίας". 
Η αλόγιστη μίμηση ενός "ξενόφερτου" τρόπου ζωής και η προσπάθεια ενσωμάτωσης του σε μια κοινωνία που είχε σοβαρές ελλείψεις τόσο από υποδομές, αλλά και από δομές ή θεσμούς.
Η ανυπαρξία της "ηλεκτρονικής διακυβέρνησης" αφού δεν κάλυπτε καμία ανάγκη του πελατειακού κράτους, είναι μερικές και ίσως όχι και τόσο σημαντικές από αυτές που μπορεί να σκεφτείτε και μόνοι σας.

Πληροφορική στην Εκπαίδευση

Στην εκπαίδευση η πληροφορική μπήκε ως "εργαλείο" μάθησης και όχι ως επιστήμη. Στην προσπάθεια να απομυθοποιήσουμε τον ηλεκτρονικό υπολογιστή (το βασικότερο εργαλείο της πληροφορικής) στα μάτια των παιδιών  εντάξαμε το εργαλείο αυτό στην εκπαιδευτική διαδικασία χωρίς να εντάξουμε την πληροφορική ως επιστήμη και ως γνώση. Υπάρχουν ακόμα και σήμερα καθηγητές "πληροφορικής" με πτυχία γεωλογίας, φυσικής και μαθηματικών, ενώ περάσαμε στο αντίθετο άκρο να αποξενώσουμε τον υπολογιστή από την βασική επιστήμη. 

Στα περισσότερα σχολεία υπάρχουν αίθουσες πληροφορικής, αυτές παραμένουν κλειστές με τους υπολογιστές αν και αχρησιμοποίητοι, να έχουν τεχνολογικά ξεπεραστεί και απαρχαιωθεί. Η επικέντρωση σε ένα μοτίβο παροχής γνώσης Βιβλίο-Τετράδιο-Μαθητής εξοβέλισε τους υπολογιστές από την διαδικασία της γνώσης ενώ υποβάθμισε την ένταξη του στο πλαίσιο μιας τάξης.

Απόδειξη όλων αυτών είναι τα χαμηλού επιπέδου και "έμπνευσης" εκπαιδευτικά λογισμικά, ή η ανύπαρκτη αξιοποίηση τους κατά την διαδικασία της εκπαίδευσης καθώς και η απομάκρυνσή του μαθητή από την γνώση όταν μάλιστα το μάθημα της πληροφορικής αποτελεί μάθημα επιλογής και όχι κορμού.

Σε αυτό δεν φταίει μόνο το χιλιο-αναφερόμενο και απρόσωπο "Σύστημα". Μέρος του όλου "Συστήματος "    και δομικά μόρια του, αποτελούν όλοι οι εμπλεκόμενοι. Οικογένεια , εκπαιδευτικοί μαθητές και κρυβερνητικοί  οργανισμοί. Όταν ένα από τα βαριά θύματα του πληροφορικού αναλφαβητισμού είναι οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί τότε τα πράγματα είναι δυσκολότερα από ότι μπορεί να φανταζόμαστε.

Ο εγκλωβισμός του εκπαιδευτικού στο μοτίβο Βιβλίο-Τετράδιο σε συνδυασμό του ότι η πληροφορική παραμένει μια "προσωπική επιλογή" και από  προσωπική και μόνο θέληση αποτελεί "επιπλέον προσόν" και όχι αναγκαία προϋπόθεση, οδήγησε πολλούς εκπαιδευτικούς στον πληροφοριακό σκοταδισμό. Εξοβέλισαν τον υπολογιστή από την τάξη, ασπάστηκαν το δόγμα "Καλός υπολογιστής = Κλειστός υπολογιστής" ενώ αφομοίωσαν το ρόλο του "αλάνθαστου" της γνώσης. 

Αν και με ελάχιστες "φωτεινές" εξαιρέσεις, τα αποτελέσματα τα βλέπουμε κάθε φορά στα βαθμολογικά αποτελέσματα των πανελλαδικών εξετάσεων, μέσα στα πανεπιστήμια, και γενικότερα στην μετά- εκπαίδευση ζωή μας που ακόμα και σήμερα μιλούν για "επιπτώσεις" και "απεξάρτηση" από την πληροφορική και τα επιτεύγματά της ως και αν μιλούσαν για κάποιο είδος ναρκωτικού!

Πίσω από μια αλόγιστη και "κακή χρήση" υπάρχει μια "κακή γνώση" . Ας φανταστούμε ένα κόσμο λοιπόν χωρίς την πληροφορική και τα επιτεύγματά της. Τότε η μοριακή χημεία, η γονιδιακή αποκωδικοποίηση του DNA, η βιοϊατρική, η προσθετική τεχνιτών μελών, η πειραματική φυσική, η μετεωρολογία, η νανοτεχνολογία, η ρομποτική, η τεχνητή νοημοσύνη, η διαστημική, οι τηλεπικοινωνίες και ένα σωρό άλλοι κλάδοι επιστημών δεν θα υπήρχαν ή δεν θα εξελίσσονταν. 

"Μόνο δύο πράγματα είναι άπειρα: το σύμπαν και η ανθρώπινη βλακεία, και ως προς το σύμπαν διατηρώ κάποιες αμφιβολίες."  ,  Alfred Einstein